De hals

Zoals in het stukje over gitaren al gezegd is, heeft een 'normale' gitaar 6 snaren. Van boven naar beneden: van dik naar dun. De dikste klinkt het laagst, de dunste klinkt het hoogst.

Als de gitaar goed gestemd staat, is de toonhoogte van de dikste snaar een 'e', de iets minder dikke een 'a', daarna een 'd', een 'g', een 'b' en de dunste is weer een 'e', maar dan 3x zo hoog gestemd als de dikste snaar (twee octaven hoger). Er zijn trouwens altijd gitaristen, die alle snaren van de gitaar een halve toon lager stemmen. De bekendste zijn Jimi Hendrix en Stevie Ray Vaughan, alsmede de heren van Status Quo (soms). De klankkleur van de snaar verandert dan enigszins: je krijgt een meer 'bluesy' feel, maar je moet er wel mee om kunnen gaan, en dat konden/kunnen de heren!

Kijken we met een onderzoekende blik naar de hals van de gitaar, dan zien we ook stukjes metaal haaks op de snaren. Dit zijn de fretten. Zij verdelen de hals in 'vakjes', zoals dat in typisch gitaristen-jargon heet. Een plaatje zegt meer dan 1000 woorden. Klopt als een bus en we beginnen dan ook met een (schematisch) plaatje van de hals van de gitaar:

De hals van de gitaar

Aan de linkerkant van het plaatje zien we nog een gedeelte van de kop van de hals (de 2 schuine streepjes). De 6 horizontale streepjes stellen de snaren voor (de onderste is de dikste en de bovenste is de dunste snaar). Het meest linkse verticale streepje is de kam, waardoor de snaren lopen richting stem-mechanieken. De andere verticale streepjes zijn de fretten. Links staan de letters E, A, D, G, B en E, welke de toonhoogten van de 6 snaren voorstellen. Voor de duidelijkheid zal ik die letters er vanaf nu niet meer bijzetten.

Er zijn verschillende ezelsbruggetjes om de namen van de snaren te onthouden. Een ervan is bijvoorbeeld:

Een - Aap - Die - Geen - Bananen - Eet
of
Een - A-rhytmische - Drummer - Gaat - Behoorlijk - Ergeren

Nu wil het geval, dat wanneer we de snaar laten klinken door er tegenaan te tikken met het een of ander, en we daarna hetzelfde doen, maar met een vinger van de andere hand de snaar indrukken in het 1e vakje, we een halve toon hoger horen. En dit is belangrijk:

Als we 1 'hoger' vakje indrukken, horen we een halve toon hoger.

(Hetzelfde zien we trouwens ook bij de piano: daar is het interval tussen twee naast elkaar liggende toetsen ook een halve toon). Met deze wetenschap kunnen we dus alle tonen spelen op de gitaar, die er zijn. Van de lage 'e' van de dikste snaar, tot de hele hoge 'e' van de dunste snaar, en nog hoger. Nu heeft een gitaar 6 snaren, eerder genoemde majeur en mineur basis-akkoorden hebben 3 tonen en we hebben 4 vingers en 1 duim aan elke hand. Hoe combineren we dat? Dat combineren we met de vingerzetting.

vingerzettingen »« akkoorden